Burza mózgów – skuteczny sposób na generowanie ciekawych pomysłów
Ileż to razy słyszeliśmy „wymyśl coś, w końcu jesteś kreatywny” lub też zastanawialiśmy się nad rozwiązaniem postawionego przed nami wyzwania siedząc nad pustą białą kartką w zaciszu swoich biurek i nic nie przychodziło nam do głowy? Kreowanie nowych pomysłów nie jest rzeczą łatwą… Co zrobić, żeby zwiększyć swoje szanse na tworzenie ciekawych pomysłów? Warto zainteresować się ogromem technik i metod burz mózgów.
Burza mózgów jako technika tworzenia pomysłów i rozwiązywania problemów nie jest niczym nowym, jej korzenie sięgają lat 30 ubiegłego stulecia. Od tego czasu sporo się jednak zmieniło, powstało mnóstwo technik grupowego generowania pomysłów, które koncentrując się na indywidualnych kompetencjach członków zespołu, jak i na jego zbiorowym potencjale, pozwalają zwiększyć naszą efektywność i zmobilizować do większego wysiłku intelektualnego w procesie kreacji innowacyjnych rozwiązań
Podstawowe zasady burzy mózgów
Czego uczy burza mózgów?
- współpracy w różnorodnym zespole – słuchania i szanowanie opinii innych, powstrzymanie się od krytyki i analizy,
- łączenia różnorodnych perspektyw – wykorzystania wiedzy i doświadczenia członków zespołu projektowego w celu tworzenia nowej, unikatowej wartości,
- myślenia out of the box – tzw. myślenia lateralnego, nieschematycznego czyli zdolności poszukiwania nowych rozwiązań poprzez rezygnację z tradycyjnych zasobów,
- konkretyzowania myśli – umiejętnego, konkretnego nazywania konceptów w sposób zrozumiały dla innych.
Odpowiednia liczba uczestników
Odpowiednio dobrana liczba osób w zespole to jedna z kluczowych rzeczy skutecznej sesji burzy mózgów, dająca gwarancję aktywnego udziału wszystkim jego członkom. Im więcej osób w zespole tym ich aktywność i wydajność spada. Zbyt duża liczba osób zwiększa także ryzyko nadmiernego analizowania i krytykowania pomysłów, co może skutkować obniżeniem aktywności i obawą przed negatywną oceną. Optymalna liczebność zespołu, zapewniająca odpowiednią dynamikę sesji i skuteczną komunikację powinna wynosić od 4 do 6 osób.
Różnorodność potencjału zespołu
Konstruując skład zespołu należy zadbać o to, aby jego członkami byli ludzie różniący się od siebie wiedzą, doświadczeniem, ale także charakterami i usposobieniem. Dlatego należy zaprosić do burzy mózgów osoby z różnych wydziałów, pracujących na różnych szczeblach w organizacji, które przyniosą ze sobą różne punkty widzenia.
Wyeliminowanie krytyki i analizy
Komfort i bezpieczeństwo w wypowiadaniu opinii jest podstawowym elementem każdej skutecznej burzy mózgów. Dlatego należy zadbać o to, aby każdy uczestnik sesji miał chęć i odwagę do wypowiadania swoich opinii i dzielenia się pomysłami. Bardzo ważne jest przekonanie członków zespołu, że nie ma głupich pomysłów, praca nad generowaniem pomysłów wymaga „wyłączenia” zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych krytyków, a każdy uczestnik ma równe prawo do zgłaszania nieograniczonej liczby idei.
Wszystkie pomysły muszą być zapisane
W trakcie sesji kreatywnych rodzi się bardzo wiele pomysłów. Aby móc z łatwością do nich wrócić po upływie krótkiego bądź dłuższego czasu, warto zadbać o wyposażenie uczestników w bloczki karteczek post – it i ciemne flamastry oraz poinstruować, aby każdy pomysł został zapisany na oddzielnej karteczce, najlepiej drukowanymi literami dla większej czytelności. To bardzo ułatwia późniejszy proces syntezy i analizy powstałych konceptów.
Liczy się ilość, a nie jakość
„Żeby mieć dobry pomysł, trzeba mieć dużo pomysłów” (Linus Pauling). Im więcej pomysłów powstaje podczas burzy mózgów tym lepiej. Nawet jeśli czasami wydaje się, że część z nich jest nie do zrealizowania, może stanowić wartościowy wkład i stać się inspiracją do tworzenia coraz ciekawszych i innowacyjnych rozwiązań.
Sprecyzowanie celu
Aby sesje burzy mózgów były skuteczne, należy wyznaczyć konkretne granice czasowe i jasno określić cel. Jedna sesja generowania pomysłów może trwać do 30 minut do 2 godzin. Nie można dopuścić do przeciągania w nieskończoność tego typu spotkań. Efektywność burzy mózgów maleje wraz z upływem kolejnych „przegadanych” godzin. Dla zwiększenia skuteczności dobrze jest jasno określić jaka liczba pomysłów ma powstać po konkretnie wyznaczonym czasie.
Wyznaczenie moderatora
Burza mózgów często kojarzy się z niepohamowanym, samosterującym się wybuchem kreatywności. Nic bardziej mylnego. Jeśli sesje kreatywnego generowania pomysłów mają byś skuteczne, należy zadbać o wyznaczenie moderatora sesji, który jest odpowiedzialny za jej przebieg i efekty. Moderator ma za zadanie utrzymanie dyscypliny czasowej oraz dbanie o to, aby członkowie zespołu generowali wyznaczoną liczbę pomysłów. Rola moderatora polega również na pilnowaniu tego, aby każdy uczestnik dyskusji miał równe szanse wypowiedzi oraz łagodzeniu mogących pojawić się konfliktów będących efektem burzliwych dyskusji w zespole.
Wybrane rodzaje burzy mózgów
Silent brainstorm(indywidualna burza mózgów) – polega na wymyślaniu i zapisywaniu pomysłów samodzielnie bez interakcji z zespołem. Wszystkie wygenerowane pomysły, po ich zapisaniu, przykleja się w jednym widocznym dla całej grupy miejscu. Ten rodzaj burzy mózgów sprawdza się w przypadku obecności w zespole introwertyków lub osób dominujących pozostałych członków zespołu.
Grupowa burza mózgów– polega na wspólnym wypracowywaniu pomysłów w grupie na podstawie dyskusji członków zespołu. Wszystkie pomysły bezwzględnie muszą być zapisywane w widocznym dla całego zespołu miejscu.
Mission impossible– ten rodzaj burzy mózgów sprawdza się w sytuacji, kiedy zespołowi wydaje się, że już nic więcej z siebie nie może dać. Polega na proponowaniu grupie wyzwań osadzonych w temacie przewodnim sesji burzy mózgów, które z racjonalnego punktu widzenia, często wydają się niemożliwe do zrealizowania, a które mogą być otwierającą inspiracją do tworzenia ciekawych rozwiązań, np. poczta elektroniczna bez internetu, dnia, podróż dookoła świata bez walizki, czy też szpital bez lekarzy.
Idealne pomysły nie biorą się znikąd. Proces ich powstawania to często żmudna praca. Ciężko jest budować pomysły w pojedynkę. Tym bardziej biorąc pod uwagę naszą naturalną tendencję do „zakochiwania się” we własnych konceptach i trudności z zaakceptowaniem odmiennej perspektywy. Dlatego zachęcam do skorzystania z kreatywnych technik i metod burzy mózgów, dzięki którym można zwiększyć efektywność i skuteczność generowania pomysłów.
Bądźmy w kontakcie!
Jeśli chcecie poznać metodykę myślenia projektowego, niektóre z metod zespołowego generowania pomysłów i nie tylko, zapraszam na warsztaty design thinking. Sprawdź nasza ofertę na:
http://klientocentryczni.pl/warsztatydlatwojejfirmy/
Chcesz dowiedzieć się więcej o metodologii design thinking lub potrzebujesz wsparcia w zakresie wykorzystania jej narzędzi w Twojej firmie? Odezwij się do nas. Śledź również naszą stronę internetową i profil na FB – już niebawem kolejny tekst.
Masz pytania lub sugestie? Skontaktuj się ze mną.
Beata Michalska-Dominiak– doświadczony moderator design thinking, praktyk z bogatym doświadczeniem w prowadzeniu i kierowaniu projektami oraz wsparciu procesów transformacyjnych w organizacjach. Członek Polskiego Stowarzyszenia Kreatywności. Współtwórca pierwszego w Polsce Design Thinking BarCamp. Czerpie z potencjału myślenia projektowego podczas prowadzenia szkoleń i warsztatów dla biznesu, administracji publicznej, edukacji i sektora pozarządowego. Bierze udział w konferencjach, kongresach w roli eksperta. Angażuje się w wiele inicjatyw, w ramach których zamienia problemy na wyzwania i wspiera w poszukiwaniu skutecznych rozwiązań. Współpracowała z takimi markami jak: BOŚ Bank, BGŻ BNP Paribas, BZ WBK, Nordea, PWC, Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego, Uniwersytet Łódzki, Politechnika Łódzka, Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Polsko-Niemiecka Izba Przemysłowo-Handlowa i in.